نگاه عارفانۀ سنایی و عطار به تنازع ابلیس با عیسی(ع)

Authors

ابراهیم ابراهیم تبار

ebrahim ebrahim tabar

abstract

در بررسی آثار ادبی مربوط به موضوع ابلیس، متوجّه وجوه گوناگون و جریان های مختلف در متون صوفیانه به طور عام، و در اشعار عطار و سنایی به طور خاص می شویم؛ حکایت نزاع عیسی(ع) و ابلیس ازجمله موضوعات مشترک در آثار این دو شاعر  به شمار می رود که اگرچه، در اجزاء وکارکردحکایت مذکور تفاوت هایی دیده می شود؛ لیکن هر دو شاعردر کل داستان، به دخالت روزمرۀ ابلیس در زندگی آدمی معترف اند؛ باتوجّه به دیدگاه متناقضی که درباب آن بیان داشته اند، این پرسش مطرح می گرددکه نگاه سنایی وعطار نسبت به منازعۀ ابلیس با عیسی(ع)چگونه بوده است؟درپاسخ باید گفت، که ابلیس با هر ترفندی ولو خیرخواهانه به انسان نزدیک می شود و در قالب پیر و مشاور، عیسی(ع) را به تصاحب قطعه سنگی در  اقطاع دنیا محکوم می کند. این پژوهش با شیوۀ تحلیلی-توصیفی، به بررسی منازعۀ دو شخصیت ابلیس و عیسی(ع) و تصویر شگردهای ابلیس می پردازد.در بررسی آثار ادبی مربوط به موضوع ابلیس، متوجّه وجوه گوناگون و جریان های مختلف در متون صوفیانه به طور عام، و در اشعار عطار و سنایی به طور خاص می شویم؛ حکایت نزاع عیسی(ع) و ابلیس ازجمله موضوعات مشترک در آثار این دو شاعر  به شمار می رود که اگرچه، در اجزاء وکارکردحکایت مذکور تفاوت هایی دیده می شود؛ لیکن هر دو شاعردر کل داستان، به دخالت روزمرۀ ابلیس در زندگی آدمی معترف اند؛ باتوجّه به دیدگاه متناقضی که درباب آن بیان داشته اند، این پرسش مطرح می گرددکه نگاه سنایی وعطار نسبت به منازعۀ ابلیس با عیسی(ع)چگونه بوده است؟درپاسخ باید گفت، که ابلیس با هر ترفندی ولو خیرخواهانه به انسان نزدیک می شود و در قالب پیر و مشاور، عیسی(ع) را به تصاحب قطعه سنگی در  اقطاع دنیا محکوم می کند. این پژوهش با شیوۀ تحلیلی-توصیفی، به بررسی منازعۀ دو شخصیت ابلیس و عیسی(ع) و تصویر شگردهای ابلیس می پردازد.در بررسی آثار ادبی مربوط به موضوع ابلیس، متوجّه وجوه گوناگون و جریان های مختلف در متون صوفیانه به طور عام، و در اشعار عطار و سنایی به طور خاص می شویم؛ حکایت نزاع عیسی(ع) و ابلیس ازجمله موضوعات مشترک در آثار این دو شاعر  به شمار می رود که اگرچه، در اجزاء وکارکردحکایت مذکور تفاوت هایی دیده می شود؛ لیکن هر دو شاعردر کل داستان، به دخالت روزمرۀ ابلیس در زندگی آدمی معترف اند؛ باتوجّه به دیدگاه متناقضی که درباب آن بیان داشته اند، این پرسش مطرح می گرددکه نگاه سنایی وعطار نسبت به منازعۀ ابلیس با عیسی(ع)چگونه بوده است؟درپاسخ باید گفت، که ابلیس با هر ترفندی ولو خیرخواهانه به انسان نزدیک می شود و در قالب پیر و مشاور، عیسی(ع) را به تصاحب قطعه سنگی در  اقطاع دنیا محکوم می کند. این پژوهش با شیوۀ تحلیلی-توصیفی، به بررسی منازعۀ دو شخصیت ابلیس و عیسی(ع) و تصویر شگردهای ابلیس می پردازد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

نگاه‌ عارفانۀ سنایی و عطار به تنازع ابلیس با عیسی(ع)

در بررسی آثار ادبی مربوط به موضوع ابلیس، متوجّه وجوه گوناگون و جریان‌های مختلف در متون صوفیانه به طور عام، و در اشعار عطار و سنایی به طور خاص می‌شویم؛ حکایت نزاع عیسی(ع) و ابلیس ازجمله موضوعات مشترک در آثار این دو شاعر  به شمار می‌رود که اگرچه، در اجزاء وکارکردحکایت مذکور تفاوت‌هایی دیده می‌شود؛ لیکن هر دو شاعردر کل داستان، به دخالت روزمرۀ ابلیس در زندگی آدمی معترف‌اند؛ باتوجّه به دیدگاه متناقضی ...

full text

مقایسه تأثیر وضعیت طاق باز و دمر بر وضعیت تنفسی نوزادان نارس مبتلا به سندرم دیسترس تنفسی حاد تحت درمان با پروتکل Insure

کچ ی هد پ ی ش مز ی هن ه و فد : ساسا د مردنس رد نامرد ي سفنت سرتس ي ظنت نادازون داح ي سکا لدابت م ي و نژ د ي سکا ي د هدوب نبرک تسا طسوت هک کبس اـه ي ناـمرد ي فلتخم ي هلمجزا لکتورپ INSURE ماجنا م ي دوش ا اذل . ي هعلاطم ن فدهاب اقم ي هس عضو ي ت اه ي ندب ي عضو رب رمد و زاب قاط ي سفنت ت ي هـب لاتـبم سراـن نادازون ردنس د م ي سفنت سرتس ي لکتورپ اب نامرد تحت داح INSURE ماجنا درگ ...

full text

ابلیس در جهان‌بینی عطار

در ادبیات ملل اسلامی درباره ابلیس و طرد یا دفاع از او، به تلویح و تصریح، سخنان بسیار زیادی گفته شده است. برخی از عارفان نامی ایران، در خصوص اهمیّت بنیادین این شخصیت مهم قرآنی، حقایق زیادی را در آثارشان آشکار کرده‌اند. عطّار، یکی از برجستگان بادیه‌ سلوک، در باب تمرّد و تقرّب ابلیس در مقابل درگاه حضرت عزّت، نظریاتی متناقض در آثارش بیان کرده است؛ وی گاهی ابلیس را ابزار خداوند دانسته که همه‌ اعمال او بر...

full text

سیمای دوگانه ابلیس در آثار حکیم سنایی

According to numerus Quranic Verses¡ Iblis(satan) snobbed and disobeyed God¡ s order of prostrating before Adam.Consequently¡ he was cursed by the Exalted God nonetheless¡ he was given permission to template and seduce God¡s servants until the Judgment Day. In accordance with this principle¡ the mass of Muslims found him guilty¡ cursed him continually¡ and sought refuge to God from his evil.B...

full text

ابلیس در جهان بینی عطار

در ادبیات ملل اسلامی درباره ابلیس و طرد یا دفاع از او، به تلویح و تصریح، سخنان بسیار زیادی گفته شده است. برخی از عارفان نامی ایران، در خصوص اهمیّت بنیادین این شخصیت مهم قرآنی، حقایق زیادی را در آثارشان آشکار کرده اند. عطّار، یکی از برجستگان بادیه سلوک، در باب تمرّد و تقرّب ابلیس در مقابل درگاه حضرت عزّت، نظریاتی متناقض در آثارش بیان کرده است؛ وی گاهی ابلیس را ابزار خداوند دانسته که همه اعمال او براس...

full text

همانندی تأویل‌های منشوری عطار از هبوط آدم و سقوط ابلیس

نویسندگان و شاعران عارف‌مسلک در مواجهه با قرآن و حدیث، نگاهی تأویلی داشته‌‌اند؛ برای نمونه، از نگاه عطار، آدم با بندگی خود مایۀ زینت هستی می‌شود و ابلیس مظهر قهر الهی. ازاین‌رو، یکی از موضوعات برجسته در آثار او تأویل‌هایی است که در خصوص «آفرینش آدم و هبوط او از بهشت» و «تمرد ابلیس و سقوطش از مقامی ارجمند» ارائه کرده است. در این پژوهش بر آن هستیم که بر پایۀ نظریۀ هرمنوتیک (hermeneutic) و با روش ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
فصلنامه عرفانیات در ادب فارسی

جلد ۶، شماره ۲۳، صفحات ۶۸-۸۸

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023